Stal CORTEN

Przeglądając internet często natrafiamy na rzeczy, które nam się podobają i trafiają one na listę „do wypróbowania”. Jedną z takich rzeczy była stal kortenowska. Naszym najnowszym projektem jest „Grill Event 3” do którego budowy użyliśmy połączenia stali Corten ze stalą nierdzewną. Temat jest w Polsce jeszcze na tyle nowy, że ludzie często widząc go pytali: „Czemu to jest takie zardzewiałe?” Ten artykuł powstał właśnie po to, aby podzielić się z wami zdobytą przez nas wiedzą na temat tej stali.

Stal kortenowska wywodzi się z USA. Jest stalą niskostopową o podwyższonej odporności na warunki atmosferyczne. Nazwa wzięła się ze sformułowań „corrosion resistance” i „ tensile strength”, które oznaczają odporność na korozję oraz wytrzymałość na rozciąganie.
COR-TEN został opatentowany przez korporację U.S. Steel w dobie wielkiego kryzysu mającego miejsce w latach 1929–1933. Stal jest wynikiem prób uzyskania trwałej i długowiecznej stali, niewymagającej prac konserwacyjnych.

Po wystawieniu stali kortenowskiej na działanie atmosferyczne samoczynnie pojawia się powłoka ochronna przypominająca rdzę. Jest to tak naprawdę patyna, która początkowo ma kolor rudy, a z biegiem czasu przechodzi w brąz. Czym starsza jest patyna, tym bardziej staje się lita i odporna na ścieranie.
Utlenianie cortenu zajmuje od 2 do 6 lat i zależy od wielu czynników. Proces ten można przyspieszyć poprzez stosowanie środków chemicznych (ale one kosztują!). Dużo tańszą alternatywą dla kupnej chemii jest wykonanie własnego środka.

Podczas budowy tego grilla początkowo użyłem do przyspieszenia tworzenia się rdzawej patyny wody nasyconej solą. Ta metoda nie skutkowała tak jak to sobie wyobrażałem, więc użyłem samego octu. Tym razem efekt był widoczny już po paru godzinach. W sumie nie wiem, czy efekt byłby taki sam, gdybym nie użył wcześniej wody z solą.

Przygotowując przedmiot ze stali kortenowskiej warto trzymać go na dworze, wystawiając na warunki atmosferyczne, co jeszcze bardziej przyspiesza rdzawy efekt. W pierwszej fazie nie należy jednak trzymać go na takich powierzchniach jak kostka czy beton, ponieważ corten brudzi podczas opadów bądź spryskiwania go środkami. Po utworzeniu się warstwy ochronnej ten problem znika.

W Polsce jest to stal trudno dostępna, prawdopodobnie wynika to z dość wysokiej ceny, jednak corten zdobywa coraz większą popularność. Niegdyś szczęka mi opadała gdy widziałem zagraniczne ceny wyrobów z cortenu, lecz teraz rozumiem skąd się one biorą.
Z drugiej strony koszty eksploatacji gotowego produktu z tej stali są zerowe. Nie trzeba jej malować, konserwować itd.